De Overplaats is van oudsher de ‘overtuin’ van buitenplaats De Hartekamp, en van historische waarde voor Zuid-Kennemerland. Begin 18e eeuw ontwikkelde het landgoed zich, mede dankzij Linnaeus, tot één van de beroemdste tuinen van Europa. Het huidige park is in het begin van de 18e eeuw vermoedelijk ontworpen door J.D. Zocher sr. De oorspronkelijke theekoepel op de droogberg is door vandalisme verbrand. Landschap Noord Holland schreef daarom een prijsvraag uit: ontwerp een blikvanger voor deze plek.
De oorspronkelijke theekoepel die hier gestaan heeft, kan zich plaatsen in een rijke geschiedenis. Het is een typisch Hollands verschijnsel, ontstaan in de tijd dat de thee uit het verre oosten naar Nederland kwam. Het was een plek om te zien en, niet onbelangrijk, om gezien te worden. De theekoepel had dan ook veel ramen en was meestal achthoekig.
De koepel op de Overplaats is geïnspireerd op deze traditie. Omdat de karakteristieke vorm van de theekoepel erg mooi is, maar de traditionele functie van het theedrinken grotendeels verdwenen, wordt de nieuwe blikvanger een object dat de plek op de droogberg opnieuw definieert en dat de kwaliteiten van de omgeving versterkt en laat zien. De nieuwe koepel is volledig opgetrokken uit gerecyclede IJsselsteentjes die steen voor steen uitgetekend zijn. Van deze grove bakstenen is een strakke sculptuur gemaakt, met scherpe hoeken.
De achthoekige sculptuur is aan de ene kant opengewerkt met een trap die naar een smal en hoog gat leidt. Deze trap met dikke en hoge treden, opent de koepel richting het park en biedt tegelijkertijd een zitplaats aan de bezoeker, die hier kan genieten van het weidse uitzicht. De smalle hoge opening richt de blik aan de andere kant direct naar het hoofdgebouw van landgoed De Hartekamp. Een uitsparing in het koepeldak laat gedurende de dag het licht op verschillende plekken schijnen.
De koepel wordt altijd zijdelings benaderd, passend bij de romantische opzet van de tuin: de wandelaar ontdekt de koepel terwijl hij door de tuin loopt. De koepel is onderdeel van de rijkdom van de tuin, maar het is geen toeval dat alle paden hierop uitkomen. Geheel volgens de romantische traditie is de ontdekking strak geregisseerd.
Bron: website Bureau Van Eig
Project:
theekoepel
Locatie:
Buitenplaats De Hartenkamp
Architect:
Marjolein van Eig. Prijsvraagronde i.s.m. Laura Theng, Kevin Battarbee, Aukje van Hoeckel
Adviseurs:
Aannemer:
Opdrachtgever:
Landschap Noord Holland
Is gerealiseerd in:
2013