Nederland staat voor grote ruimtelijke opgaven: van woningbouw, tot energietransitie en het inspelen op klimaatverandering. Veel opgaven vragen om ruimte. Vanuit programma Mooi Nederland, een initiatief van het Ministerie BZK, wordt intensief gewerkt aan deze opgaven. Ruimtelijke kwaliteit is daarbij het hoogste doel van de aanpak die het programma hanteert en ontwerpend onderzoek de leidende methode. Samen met ontwerpers en ruimtelijke ordening-partners in heel Nederland worden zowel wenkende toekomstperspectieven (2050 en 2100) als concrete handreikingen op gebiedsniveau (richting 2030) ontwikkeld. Deze vormen tevens straks bouwstenen voor de nieuwe Nota Ruimte. Om in totaal acht handreikingen verder uit te werken en lokaal te toetsen gaan verschillende architectuurcentra door heel Nederland de komende maanden projecten uitvoeren. Ook het ABC doet hieraan mee en richt zich daarbij met een project in Schalkwijk (Boerhaavewijk) op de handreiking 'Transformatie Naoorlogse wijken' (zie onderstaand pdf).
Architect Joeri van Ommeren (VOA) kreeg, afgelopen dinsdagavond 21 november tijdens een feestelijke avond in De Koepel, voor zijn project De Scheepmaker de Lieven de Key Penning 2023 uitgereikt. Deze penning wordt jaarlijks in Haarlem toegekend aan het beste, door een jury gekozen project op het gebied van architectuur, monumentenzorg of ruimtelijke ordening. Dit jaar is dat dus De Scheepmaker. Van Ommeren kreeg de pennning uitgereikt door Floor Roduner, wethouder Ruimtelijk ordening en monumentenzorg en voorzitter van de jury. De Lieven de Key Publieksprijs ging dit jaar naar Atelier Pro voor het ontwerp van het Rudolf Steiner College en School. Dit project van architect Martijn de Visser kreeg maar liefst 458 – ruim 20% - van de in totaal 2.272 uitgebracht stemmen. De trofee die bij de publieksprijs hoort kreeg De Visser uit handen van architect André van Stigt – in 2022 winnaar van zowel penning als publieksprijs.
Stichting Coördinatie Lokale Architectuurinitiatieven (CoLA) en IABR schreven samen een open brief aan staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media. Aanleiding is de motie van Tweede Kamerlid Sandra Beckermann (SP) op 21 juni jl. met daarin de vraag om onderzoek te doen naar een mogelijke terugkeer van een Nationaal Architectuurinstituut.
Op dit moment wordt een ambtelijk antwoord op die motie voorbereid, maar in architectuurkringen deed de motie al veel stof opwaaien. Zo schreven Aric Chen en Josien Paulides namens het Nieuwe Instituut een reactie in de NRC. Stichting CoLA, dat het ABC samen met AIR Rotterdam en ARCAM Amsterdam heeft opgericht, vertegenwoordigd zo’n 40 lokale architectuurinitiatieven en instellingen verspreid over het land waar. CoLA schreef samen met IABR ook een reactie en richtte een brief aan de staatssecretaris. Graag willen we de inhoud van die brief hieronder met je delen.
Dinsdagavond 22 november vond op de tweede etage van de voormalige Haarlemse V&D tijdens een feestelijk bijeenkomst met zo'n 200 belangstellenden de bekendmaking en uitreiking plaats van Lieven de Key Penning 2022. Ook werd de winnaar van de Spraakmakend Haarlem Publieksprijs bekendgemaakt. Dit jaar was de categorie 'monumenten & erfgoed'. Er waren 10 genomineerden. Beide prijzen werden in de wacht gesleept door De Koepel, de transformatie van de Haarlemse Koepelgevangenis. Architect André van Stigt (Buro Van Stigt) kon zich aan het eind van de avond trots laten fotograferen met zowel de Penning, de juryprijs ontworpen door Jennifer Hoes, als ook met de trofee die hoort bij de Spraakmakend Haarlem Publieksprijs.
Het onlangs opgerichte MINISTERIE VAN MAAK heeft een opdracht uitgeschreven om 100 geselecteerde plekken in Nederland toekomstbestendig te laten inrichten met elk maar liefst 10.000 woningen. Er moeten immers in dit land op korte termijn één miljoen woningen worden gerealiseerd…
Met die bijzondere opdracht gaan 100 teams aan de slag. Een van die teams is samengesteld door de Haarlemse stadsarchitect Willem Hein Schenk en ABC-directeur Gabriël Verheggen. In een paar zogenoemde ‘snelkookpan-ontwerpsessies’ gaat dit team, bestaande uit onder meer architecten, de komende weken in het ABC aan de slag. De toebedeelde plek waar zij zich over buigen is een locatie in Schalkwijk. Het resultaat moet o.a. een maquette zijn waarin gevisualiseerd wordt of en hoe daar 10.000 woningen toekomstbestendig kunnen worden bijgebouwd...
Op 14 oktober wordt die maquette samen met 99 andere maquettes geopenbaard in één grote maquette van heel Nederland tijdens de ‘Week van de Toekomst’ van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam.
De tentoonstlelling over het werk van architect Han Van Loghem in het ABC wordt heel positief ontvangen. Dat blijkt onder meer uit de reacties die in het gastenboek worden opgeschreven maar bijvoorbeeld ook uit reacties in de pers. Zo schreef Kirsten Hannema in de Volkskrant in juni al naar aanleiding van de vooraankondiging een enthousiastmerend artikel. Afgelopen maandag (8 augustus) wijdde architectuurcriticus Bernard Hulsman in NRC maar liefst een hele pagina aan de expositie. Hij geeft de tentoonstelling en de begeleidende publicatie maar liefst vier stippen! Vanwege die positieve reacties én omdat het ABC nog meer activiteiten rond Van Loghem wil organiseren als bijprogramma (lezingen, excursies, fietsroute) is besloten de expositie te verlengen tot en met 4 december. Dus nog alle tijd de tentoonstelling met eigen ogen te komen bekijken!
Met erg veel plezier kijkt het ABC terug op een heel geslaagde Dag van de Architectuur met als thema (T)HUIS. Het centrum dankt eenieder die op enige wijze heeft bijgedragen aan het welslagen van deze dag. Of dat nu was in de vorm van een gastvrije openstelling, interessante rondleiding, plezierige ontmoeting, inhoudelijke presentatie, prettig gesprek, informatieve toelichting, technische ondersteuning. "Met zijn allen is er afgleopen zaterdag echt iets moois neergezet voor een groot, divers en geïnteresseerd publiek" aldus Gabriël Verheggen, directeur van het ABC. Als herinnering hieronder de gedichten die Nuel Gieles, voormalig stadsdichter van Haarlem, speciaal voor en over een aantal programmalocaties heeft gemaakt.
De Haarlemse wijk ‘Tuinwijk Zuid’ van architect J.B. van Loghem viert dit jaar haar 100-jarig bestaan. Dat is voor het ABC Architectuurcentrum Haarlem een van de aanleidingen om van 1 mei tot 1 oktober 2022 een expositie te wijden aan het oeuvre én aan de bijzondere persoon Van Loghem (1881-1940). De andere aanleiding voor de tentoonstelling is het verschijnen van een omvangrijke monografie over Van Loghem, geschreven door Rudolphine Eggink. Met als ondertitel ‘Architect van een optimistische generatie’, wordt deze zwaar onderbelichte architect zowel met deze publicatie als de expositie eindelijk eer gedaan.
In de tweede aflevering van de podcastserie De stadsarchitect in gesprek met…. over de toekomst van Haarlem, vertelt architectuurjournalist Kirsten Hannema over het belang van persoonlijke verhalen bij het verbeteren van de stad. Niet alleen de fysieke verschijning van gebouwen, straten, pleinen en parken vormen de identiteit van een buurt of wijk, maar minstens zo belangrijk zijn de herinneringen aan het gebruik ervan. Hoe kunnen die verhalen mensen bijeen brengen en leiden tot nieuwe vormen van eigenaarschap en solidariteit in de eigen woonomgeving? Aan de hand van een aantal mooie voorbeelden bespreken de stadsarchitect, directeur ABC en Kirsten Hannema dit onderbelichte thema.
Gebruik deze link om het gesprek met Kirsten Hannema te beluisteren
Hoe zorgen wij ervoor dat Haarlem ook in 2045 nog een fijne stad is om te wonen en te werken? Daar moeten we nu al over nadenken. Het gaat over grote opgaven die te maken hebben met klimaat, duurzaamheid, wonen, werken, gezondheid én leven. Willem Hein Schenk, stadsarchitect gemeente Haarlem en Gabriël Verheggen, directeur van het ABC Architectuurcentrum gaan in een serie van vijf podcasts in gesprek met verschillende professionals over de grote uitdagingen waar steden voor staan. Al die steden en dus ook Haarlem zijn nu bezig met een omgevingsvisie.