Op zaterdag 6 september organiseert het ABC een excursie naar twee bijzondere plekken in de Noordoostpolder: Nagele en het Waterloopbos. Op basis van de modernistische principes van licht, lucht en ruimte is het dorp Nagele in de jaren vijftig ontworpen door architecten als Aldo van Eyck, Gerrit Rietveld en Mien Ruys. Het rijksmonument Waterloopbos is een historisch openluchtlaboratorium in een prachtig polderbos. Ooit werd hier waterloopkundig onderzoek gedaan voor de Deltawerken en voor de ontwikkeling van havens in de hele wereld. Nu leiden wandelroutes langs de modellen van de waterwerken die als ruïnes in het bos liggen.
Gidsen leiden ons rond in Nagele en het Waterloopbos. Ook bezoeken we Museum Nagele en een huis met een inrichting uit de jaren vijftig.
Datum: zaterdag 6 september
Aanvang: 10:00 uur bij Museum Nagele, Ring 23, 8308 AL Nagele
Afsluiting: ca.17:00 uur bij het Proeflab Waterloopbos Marknesse
Kosten: € 45,00 p.p. (inclusief rondleiding met gids door Nagele, bezoek Museum Nagele, Polmanhuis, Waterloopbos, koffie bij aankomst en lunch).
Vervoer heen en terug is voor eigen rekening. We proberen zoveel mogelijk te carpoolen, waardoor de vervoerskosten beperkt kunnen blijven. Nadere informatie over het carpoolen volgt nadat je je hebt aangemeld.
Meer over Nagele
In 1932 kwam de Afsluitdijk gereed en kon begonnen worden met de drooglegging van polders in de voormalige Zuiderzee. De Noordoostpolder viel droog in 1942. Na de Tweede Wereldoorlog werd daar een begin gemaakt met de bouw van elf dorpen voor de landarbeiders. Nagele was een van die dorpen en moest 270 woningen, drie kerken, drie scholen, winkels, een dorpshuis, een sportzaal, horeca en een begraafplaats krijgen. Nagele is ontworpen door de architectencollectieven De 8 en Opbouw. Tot deze groepen behoorden internationaal bekende architecten als Gerrit Rietveld, Aldo van Eyck, Jaap Bakema, Mien Ruys en Alexander Bodon. Zij behoorden tot de architectuurstroming van het Nieuwe Bouwen en werden geïnspireerd door het internationale architectuurdebat in het CIAM, het Congrès Internationaux d’Architecture Moderne (1928-1959). Nagele heeft zijn originele structuur en bouw nog grotendeels behouden. Zo hebben alle huizen uit de beginperiode een plak dak, terwijl veel woningen in de andere dorpen in de Noordoostpolder schuine daken hebben. Niet alleen in het verleden, maar ook nu nog dient Nagele als voorbeeld voor architecten over de hele wereld.
Meer over het Waterloopbos
Tussen 1950 en 1996 was het Waterloopbos het proefterrein van het Waterloopkundig Laboratorium De Voorst, een nevenvestiging van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft. In het jonge polderbos was ruimte om grote schaalmodellen van zeearmen en havens aan te leggen om daarmee de invloed van waterbouwkundige werken op de loop van het water te kunnen voorspellen. Daarbij werd gebruik gemaakt van de grote verschillen in het peil van de oppervlaktewateren in de omgeving. In het bos werden zowel Nederlandse als buitenlandse havens, rivieren en kusten als wetenschappelijk model nagebouwd. Van de haven van Bangkok tot de kust van Denemarken, van de Willemstunnel in Rotterdam tot de haven van IJmuiden.
Met de komst van de computer werd het veldwerk geleidelijk aan overbodig. Na de sluiting van het laboratorium valt het bos begin jaren negentig bijna ten prooi aan bungalowbouw die alle historie zou uitwissen. Dat wordt voorkomen dankzij actie van omwonenden. Eind 2002 verwerft Natuurmonumenten deze plek en werd het Waterloopbos veiliggesteld. In het bos kun je goed zien hoe snel de natuur werkt. Veel modellen zijn deels overwoekerd door mossen, planten en bomen, maar sommige opstellingen zijn nu ook gerestaureerd. Langs het stromende water groeien bijzondere planten en schuilen vogels en kleine zoogdieren. Al die elementen geven het Waterloopbos een sprookjesachtige sfeer. Een bos waar na iedere bocht weer een verrassing wacht.